18-okt-2005

De politiestaat is dichterbij dan je denkt

Een politiestaat kan sneller ontstaan dan veel Amerikanen denken.

In de hysterische nasleep van 11 september zijn de voornaamste componenten van een politiestaat geïnstitueerd.

Habeas corpus is de belangrijkste vorm van bescherming die Amerikanen tegen een politiestaat hebben. Habeas corpus garandeert dat Amerikanen alleen gevangen gezet kunnen worden na een rechtszaak. Ze moeten aangeklaagd worden voor overtredingen, toegang tot een advocaat hebben, en voor een rechter of jury komen. Habeas corpus voorkomt de despotische praktijk waarbij iemand zomaar gearresteerd en voor onbepaalde tijd vastgehouden kan worden.

President Bush stelt dat hij de macht heeft om habeas corpus op te doeken en zonder arrestatiebevelen en procedures die een rechtsgang zonder vertraging garanderen, mensen vast kan laten zetten. Vandaag de dag claimt de uitvoerende macht van de Verenigde Staten de macht om op eigen initiatief een burger te arresteren en voor onbepaalde tijd vast te houden. Amerikanen zijn dus niet langer beschermd tegen willekeurige arrestaties en vastzettingen voor onbepaalde tijd.

Deze nieuwe ‘seize and hold’ bevoegdheden ontdoen de beschuldigde van de beschermende aspecten van het recht en geven vrij spel aan willekeur en selectiviteit. Er zijn geen arrestatiebevelen meer nodig, er hoeven geen aanklachten meer voor een rechter te worden gebracht, en een zaak hoeft niet langer voor een jury te komen. Omdat de politie niet aansprakelijk is, is eenieder die gearresteerd wordt overgeleverd aan de genade van de willekeur.

De rechterlijke macht heeft tot op zekere hoogte habeas corpus tegen Bush’ aanvallen verdedigd, maar de bescherming die dit principe bood tegen willekeurige arrestatie en vastzetting is vernietigd. Het is nog maar de vraag of rechtbanken habeas corpus weer volledig kunnen herstellen of dat het misschien in een zwakke vorm terugkomt of dat het helemaal verdwijnt.

'Als de president van de VS verklaart: ‘Je bent of met ons of tegen ons,’ dan kan de politie iedereen die het oneens is met het overheidsbeleid als terrorist zien.'

Amerikanen zijn zich misschien niet bewust van wat het betekent om niet langer de bescherming van habeas corpus te hebben, of wellicht denken ze dat de politie autoriteiten nooit fouten maken of hun ongebreidelde macht nooit tegen onschuldigen zullen gebruiken. Amerikanen denken misschien dat de politiestaat haar macht alleen tegen terroristen of vijandelijke strijders zal gebruiken.

Maar ‘terrorist’ is een elastische en wettelijk ongedefinieerde categorie. Als de president van de VS verklaart: ‘Je bent of met ons of tegen ons,’ dan kan de politie iedereen die het oneens is met het overheidsbeleid als terrorist zien. Politieke opponenten kunnen gezien worden als ‘tegen ons’ en daarmee in de verdachte categorie vallen. Of het kan zo zijn dat een politieman simpelweg een oogje heeft op de vrouw van een ander, of gewoon wraak wil nemen op iemand.

Een vijandelijk strijder kan simpelweg elke Amerikaan zijn die toevallig in een land zit dat de VS net hebben binnengevallen. In vroeger tijden toen mensen nog een behoorlijke opleiding kregen begrepen ze welke onrechtvaardigheden het Engelse parlement dreven tot het aannemen van de habeas corpus Akte van 1679 die de arbitraire machten die nu geclaimd worden door de uitvoerende macht van de VS verbood.

De PATRIOT Act heeft de politie autonome surveillantiemachten gegeven. Dit is niet zonder slag of stoot gegaan. Libertarische strijders voor burgerrechten waren erop tegen. Bob Barr, voormalig lid van het Huis van Afgevaardigden die de afzettingsprocedure tegen President Clinton leidde, vocht om enkele van de meest verregaande aspecten van de Patriot State te voorkomen. Maar de Act staat nog steeds vol met onconstitutionele schendingen van burgerrechten, en de nieuw gecreëerde machten van de overheid om burgers te bespioneren heeft feitelijk voor het einde van privacy gezorgd.

Het verbod op de dwang om tegen jezelf te getuigen beschermt de beschuldigde tegen martelingen om bekentenissen te verkrijgen. De onschuldigen zijn niet meer immuun tegen pijn dan de schuldigen. Stalins show rechtszaken lieten al zien dat zelfs de meest toegewijde leiders van de Bolsjewistische revolutie zodanig gemarteld kunnen worden dat ze bekennen dat ze eigenlijk contrarevolutionairen zijn.

Het verbod op martelingen is feitelijk tenietgedaan door de praktijk van ‘plea bargaining’, wat jury rechtspraak vervangt door onderhandelde zelf-getuigenis, en door strafrichtlijnen die de macht om te straffen verplaatsen van de rechter naar de aanklager. ‘Plea bargaining’ is een vorm van psychologische marteling waarin zowel de onschuldigen als de schuldigen hun recht op een rechtszaak opgeven om zo het aantal en de zwaarte van de aanklachten te verminderen.

Het verbod op fysieke marteling hield het daarentegen vol tot de invasie van Afghanistan en Irak. Video- en fotomateriaal, evenals getuigenissen maakten duidelijk dat het Amerikaanse leger grote hoeveelheden mensen in de Iraakse gevangenissen en op Guantanamo Bay heeft gemarteld. Veel van de gedetineerden werden opgepakt op een manier die doet denken aan die van de KGB onder Stalin. Omdat men niet wist wie de gedetineerden waren en omdat men onder druk stond om resultaten te behalen, werden de gedetineerden gemarteld om zo bekentenissen te verkrijgen.

Iedereen is geschokt door deze barbaarse en illegale praktijken. Iedereen, behalve de regering van Bush. In een amendement bij de bepaling van de begroting voor Defensie, stemde de Senaat 90 tegen 9 om ‘gemene, onmenselijke of vernederende behandeling of straffen’ van eenieder die door de Amerikaanse autoriteiten wordt vastgehouden, te verbieden. President Bush reageerde hierop door zijn dreigement om zijn veto uit te spreken, te herhalen. Sta mij toe om te martelen, eiste Bush van de Senaat, of je bent schuldig aan het vertragen van het militaire budget in oorlogstijd. Bush dreigt de Senaat met schuld aan de dood van Amerikaanse soldaten die zullen sterven omdat ze hun lichaams- of tankbepantsering niet op tijd krijgen omdat de wet voor hun nieuwe budget te laat is aangenomen.

Het is een kleine stap van het martelen van gevangenen in het buitenland naar het martelen van beschuldigden in Amerikaanse gevangenissen en huizen van bewaring.

De bescherming van de advocaat-cliënt relatie, die van essentieel belang is, is verbroken door de zaak van Lynne Stewart. Stewart vertegenwoordigde haar cliënt, een terrorist, op een manier die de aanklagers niet beviel. Stewart werd aangeklaagd, berecht en veroordeeld voor het geven van materiële steun aan terroristen.

'In de Angelsaksische juridische traditie is het recht bedoeld als schild voor de aangeklaagde [...] Buiten de Angelsaksische juridische traditie is het recht een wapen van de staat.'

De veroordeling van Stewart geeft een boodschap af aan advocaten dat zij hun onpopulaire of gedemoniseerde cliënten niet te plichtsgetrouw of agressief mogen vertegenwoordigen. Nu kan het nog zo zijn dat deze categorie alleen op terroristen slaat. Maar op het moment dat de advocaat-cliënt relatie eenmaal is aangetast, kan elke advocaat die teveel tegen de zin van de aanklagers doet, risico lopen. Deze intimidatie kan ervoor zorgen dat een advocaat voor een zwakke verdediging zorgt. Het kan er zelfs voor zorgen dat de advocaten naar de pijpen van het Ministerie van Justitie dansen om hun cliënten te helpen veroordelen.

In de Angelsaksische juridische traditie is het recht bedoeld als schild voor de aangeklaagde. Dit is nodig om de onschuldigen te beschermen. De aangeklaagde is onschuldig tot hij in een openbare rechtzaak schuldig is bevonden. Er zijn geen geheime tribunalen, geen marteling en geen show rechtszaken.

Buiten de Angelsaksische juridische traditie is het recht een wapen van de staat. Het kan met zorgvuldige terughoudendheid gebruikt worden zoals in het huidige Europa het geval is, of het kan gebruikt worden om tegenstanders of rivalen te vernietigen zoals in de Sovjet-Unie of Nazi-Duitsland.

Wanneer de beschermende kenmerken van het recht verdwenen zijn, is het recht een wapen geworden. Habeas corpus, een tijdig proces, de bescherming van de advocaat-cliënt relatie, het principe van geen misdaad zonder opzet, en verboden op marteling en ex post facto wetten zijn de beschermende schilden van de aangeklaagden. Deze schilden worden verwijderd door het fanatisme in de ‘oorlog tegen het terrorisme’.

De schade die terroristen kunnen aanrichten verbleekt bij het verlies van burgerrechten die ons beschermen tegen de arbitraire macht van de staat. Het verlies van het recht als Blackstones schild zou catastrofaal zijn. Het zou het einde betekenen van Amerika als land van de vrijheid.

Paul Craig Roberts

Dr. Roberts is een John M. Olin fellow aan het Instituut voor Politieke Economie en een research fellow aan het Independent Institute. Hij is voormalig redacteur van de Wall Street Journal, voormalig contribuerend redacteur voor de National Review, en voormalig assistant secretary of the U.S. Treasury. Hij is de co-auteur van The Tyranny of Good Intentions. Dit artikel verscheen eerder op LewRockwell.com en werd vertaald door Koen Swinkels.